Pojedinim ranjivim kategorijama lica, kao i licima koja su slabijeg materijalnog stanja, uz ispunjenje određenih uslova, može se odobriti besplatna pravna pomoć. Cilj postojanja ovog instituta je da niko ne bude diskriminisan po materijalnom osnovu kada je u pitanju pristup pravdi.
Zahtev za odobravanje besplatne pravne pomoći podnosi se organu opštinske uprave ili gradske uprave ili uprave grada Beograda, nadležnom prema mestu prebivališta ili boravišta podnosioca zahteva ili mestu pružanja besplatne pravne pomoći.
Na osnovu odobrenog zahteva za besplatnu pravnu pomoć, građani mogu dobiti pomoć u vidu sastavljanja podnesaka, odnosno zastupanja i odbrane osumnjičenog, okrivljenog ili optuženog u predistražnom, istražnom i krivičnom postupku, kao i sastavljanja javnobeležničke isprave i posredovanja u rešavanju sporova.
Svi građani imaju pravo na besplatnu pravnu podršku koja se sastoji iz pružanja opštih pravnih informacija i popunjavanja formulara. Nju pružaju službe besplatne pravne pomoći u opštinama, pravni fakulteti i nevladine organizacije.
Pružaoci besplatne pravne pomoći su advokati i službe pravne pomoći u jedinicama lokalne samouprave i nevladine organizacije.
- Advokati pružaju besplatnu pravnu pomoć ukoliko su upisani u Registar pružalaca pravne pomoći i ako je Advokatska komora Srbije obavestila o tome Ministarstvo pravde, pri kojem se vodi registar.
- U jedinicama lokalne samouprave (opštinama, gradovima i gradu Beogradu) formiraju se posebne jedinice, odnosno službe za pružanje besplatne pravne pomoći.
- Nevladine organizacije, odnosno udruženja, mogu pružati besplatnu pravnu pomoć na osnovu odredbi zakona koji uređuju pravo azila i zabranu diskriminacije, kao i zaštitu potrošača i zaštitu podataka o ličnosti. Građani se ovim udruženjima mogu obratiti neposredno. Građanima su na raspolaganju i udruženja građana koja su specijalizovana za pružanje besplatne pravne pomoći u određenoj oblasti. Besplatnu pravnu pomoć u ime udruženja pružaju advokati. Davanje informacija, popunjavanje formulara, kao i besplatna pravna pomoć koju pružaju udruženja, mogu se pružati svim licima, bez obzira na to da li ispunjavaju uslove za pružanje besplatne pravne pomoći.